Okrasa łamie przepisy godziny emisji w telewizji, obsada, kiedy leci i gdzie obejrzeć

Opis (streszczenie): Karol Okrasa kontynuuje poszukiwania polskiego smaku. A kiedy już ten smak odnajduje, ze smakiem i pożytkiem dla konserwatywnej polskiej widowni, próbuje go przełamać. Bo wbrew powszechnym wyobrażeniom polska kuchnia to nie tylko pierogi i schabowy. Mamy wielowiekową tradycje podawania ryb, szczególnie słodkowodnych, a polskie mięsa i wędliny biją jakością większość europejskiej produkcji. Od 1989 roku w najdalszych zakątkach Polski wytwarza się smakowite produkty warte zaprezentowania szerokiej widowni. Cudze chwalicie, swego nie znacie!W kolejnym odcinku Karol Okrasa wyruszy na Lubelszczyznę na plantację chmielu. Dziś chmiel, a w zasadzie chmielowe szyszki kojarzą się wyłącznie z produkcją piwa. Ale dla naszych przodków młode pędy chmielu były jedną z pierwszych nowalijek, jakie trafiały na stoły po długiej zimie. Oczywiście były to głównie pędy dzikiego chmielu. Co ciekawe, jadalne są młode pędy chmielu, listki, a nawet chmielowe szyszki. Opisywał je w swoim zielniku z 1613 roku polski botanik Szymon Syreniusz. Pisał on, że "chmielu młodego używają miasto potrawy warzonego przed innemi potrawami na wiosnę". Bo młode pędy chmielu, traktowano jako warzywo i dodawano do różnych bulionów i wywarów. Jak piszą inni staropolscy autorzy młodziutkie pędy chmielu podawano tak jak szparagi, wspominano też o przypiekanych pędach chmielu oraz zupie z młodego chmielu. Przepisy na potrawy z pędami chmielu podaje także tworzący w pierwszej połowie XIX wieku kucharz Jan Szyttler. Z czasem o pędach chmielu zapomniano w Polsce. Ale na przykład w Belgii czy w północnej Francji nadal są traktowane jako rarytas. To jedna z pierwszych tamtejszych nowalijek, choć dziś bardzo kosztownych. Ich wygórowaną cenę tłumaczy pracochłonność pozyskania. Pojawiają się już w lutym i marcu, kiedy to wygrzebuje się je dosłownie z zamarzniętej jeszcze często ziemi. Ponieważ są niesłychanie delikatne, można to robić wyłącznie ręcznie, tak, aby nie uszkodzić młodziutkich pędów. Nasz kucharz pokaże, jak zrywa się pędy chmielu, zarówno te zielone znad powierzchni ziemi, jak i te białe, ukryte w korzeniach rośliny pod ziemią. A także przygotuje z nich trzy potrawy. Pierwszą propozycją Karola będzie smażony pstrąg tęczowy podany z gotowanymi pędami chmielu i sosem z bułki tartej i rukoli. Druga to orientalne boczniaki z podprażonymi pędami chmielu. A trzecia to zupa z pastą miso, kurczakiem, papryką i młodymi pędami chmielu. Jak będą wyglądać takie potrawy? Zobaczymy w programie.

Opis (streszczenie): Tym razem Karol Okrasa zaprasza na opowieść o cukrze. Dziś cukier jest tani, wręcz pospolity, wszechobecny. A jeszcze w XVII i XVIII wieku był niezwykle drogi i ekskluzywny. Najlepiej o tym świadczą zabytkowe cukiernice zamykane na kluczyk, jakie możemy obejrzeć w muzeach. Obecnie, oprócz tego, że mocno słodzimy kawę, herbatę, spożywamy bogate w cukier słodycze i ciasta, to jeszcze olbrzymie ilości tego produktu dodawane są niemal do większości wyrobów. Cukier możemy odnaleźć nie tylko w keczupie czy majonezie, ale także w wędlinach, serach. Jedna łyżka keczupu zawiera prawie łyżkę cukru. Nadmiar cukru w diecie powoduje otyłość i cukrzycę, dlatego walka o zmniejszenie jego konsumpcji ma olbrzymie znaczenie w profilaktyce zdrowotnej, zwłaszcza antynowotworowej. Dlaczego tak lubimy słodki smak? Bo przez nasze mamy i babcie od wczesnego dzieciństwa jesteśmy do niego przyzwyczajani. Czy można zatem choć trochę ograniczyć nadmiar cukru w diecie? Karol pokaże jak przygotować słodkie dania i przekąski, nie używając ani cukru, ani soli. Zaprezentuje kilka propozycji, jak poradzić sobie w kuchni bez cukru. Będą czekoladowe trufle, będzie dyniowo - orzechowe ciasto, będzie też sałatka z kurczaka z owocami i warzywami. I ani grama cukru.

Opis (streszczenie): W tym odcinku Karol Okrasa wyrusza nad jezioro Szeląg Mały na Mazurach, aby opowiedzieć widzom o dawnej kuchni tego regionu. Przeciętny Polak, wymieniając jednym tchem geograficzną nazwę Warmia i Mazury, na ogół ma trudności z wyodrębnieniem obu tych regionów. Kiedy w 1935 roku polski pisarz Melchior Wańkowicz podróżował wraz z córką kajakiem po tym terenie, co opisał w książce "Na tropach smętka", kraina ta była częścią niemieckich Prus Wschodnich. Mieszkańców tych ziem, czyli Warmiaków i Mazurów, dzieliło przede wszystkim wyznanie. Warmia była katolicka, Mazury zaś protestanckie. To oczywiście powodowało różnice w kuchni. Protestanci nie przestrzegają postu i Wańkowicz był lekko zdziwiony, gdy mówiący po polsku mazurski gospodarz częstował go w piątek szynką, w dodatku przyrządzoną na słodko w miodzie z korzeniami. Biedni Mazurzy i Warmiacy wykorzystywali maksymalnie wszystko to, co dała im za darmo hojna przyroda. Pełne ryb jeziora i rzeki, obfitujące w zwierzynę, grzyby, jagody i inne dary lasy zapewniały im produkty świeże i najwyższej jakości. Kulinarna tradycja mieszkańców Prus Wschodnich, na przemian germanizowanych i polonizowanych, wywodzi się z kuchni niemieckiej i polskiej z domieszką kuchni litewskiej. Spuścizną niemiecką jest zamiłowanie do słodko-kwaśnego smaku potraw, różnego rodzaju klusek, kiełbas, liczne potrawy z mięsa, ziemniaków i kapusty. Niemieckie jest chłopskie śniadanie, czyli omlet na smażonych ziemniakach, obficie posypany siekanym szczypiorkiem i pieczeń wołowa polana sosem z jałowca. Popularnym daniem w Prusach Wschodnich były klopsiki królewieckie, robione z mielonej cielęciny z niewielkim dodatkiem mięsa wołowego i wieprzowego z dodatkiem sardeli, czyli anchois. A podawane były w sosie z kwaśnej śmietany i kaparów. Popularne też były potrawy z gęsiny. Dziś też w mazurskiej kuchni pojawiły się ślimaki, za sprawą coraz liczniejszych hodowli. Karol przygotuje kilka potraw nawiązujących do kulinarnej tradycji Mazur zachodnich. Proponowane dania: 1/ Klopsy królewieckie z kaparowym sosem, ale przyrządzone ze szczupaka; 2/ Gulasz z żołądków gęsich; 3/ Ślimaki zapiekane z kapustą i grzybami.

Opis (streszczenie): Karol Okrasa kontynuuje poszukiwania polskiego smaku. A kiedy już ten smak odnajduje, ze smakiem i pożytkiem dla konserwatywnej polskiej widowni, próbuje go przełamać. Bo wbrew powszechnym wyobrażeniom polska kuchnia to nie tylko pierogi i schabowy. Mamy wielowiekową tradycję podawania ryb, szczególnie słodkowodnych, a polskie mięsa i wędliny biją jakością większość europejskiej produkcji. Od 1989 roku w najdalszych zakątkach Polski wytwarza się smakowite produkty warte zaprezentowania szerokiej widowni. Cudze chwalicie, swego nie znacie!W kolejnym odcinku Karol Okrasa zaprosi widzów na kulinarne spotkanie ze strudlem. To kruche, wielowarstwowe ciasto, najczęściej ze słodkim nadzieniem owocowym, często jest podawane na ciepło, posypane cukrem pudrem. Polscy turyści odwiedzający Austrię, na pewno poznali lokalny przysmak Apfelstrudel czyli strudel z jabłkami. Strudel zapewne ma pochodzenie wiedeńskie, bo najstarsze przepisy na dwa strudle, jeden śmietanowy i drugi, co ciekawe, z rzepą, znajdziemy w rękopiśmiennej książce kucharskiej z 1696 roku, znajdującej się w Bibliotece Miasta Wiednia. Samo ciasto nieco przypomina turecką baklawę, może mieć zatem bliskowschodnie korzenie. Strudel szybko stał się popularny w wielu regionach dawnych Austro - Węgier, a po rozbiorach także w Galicji, czyli tego fragmentu dawnej Rzeczpospolitej, który wraz ze Lwowem i Krakowem stał się częścią monarchii Habsburgów. W wielu krainach Cesarstwa powstały oryginalne odmiany strudli, jak choćby wersja węgierskich Żydów z kapustą, cebulą, kminkiem i orzechami. Znane były też wytrawne strudle z nadzieniem mięsnym. Jeden z najsłynniejszych polskich kucharzy Antoni Teslar z Galicji, który długie lata gotował w pałacu Potockich w Krzeszowicach, także zostawił nam swój przepis na strudel z jabłkami, rodzynkami i bułką tartą. Tajemnicą dobrego strudla jest oczywiście ciasto. Legenda głosi, że jeden z kuchmistrzów cesarza Franciszka Józefa uważał, że powinno ono być tak cienkie, aby dało się przez niego przeczytać list miłosny. Do dziś różne strudle często występują w regionalnych kuchniach Polski południowo - wschodniej, czyli na terenach dawnej Galicji. A jakie strudle przygotuje nasz kucharz? Pierwszą propozycją Karola będzie strudel z gruszkami, wędzonymi śliwkami i kaszą manną. Druga to wytrawny strudel z nadzieniem z karkówki wieprzowej, kaszanki, kiszonej kapusty i kminku. A trzecia to inspirowany bułgarską banicą strudel ziemniaczano - serowy. Jak będą wyglądać takie potrawy? Zobaczymy w programie.

Opis (streszczenie): W tym odcinku Karol Okrasa zaprasza widzów na Podlasie, na spotkanie z topinamburem. Topinambur, podobnie jak ziemniak czy pomidor przybył do Europy z Ameryki po wyprawach Krzysztofa Kolumba. Znany też jako słonecznik bulwiasty, co jest prawie dokładnym tłumaczeniem łacińskiej nazwy Helianthus tuberosus. Sama nazwa Helianthus - słonecznik nadana została przez Karola Linneusza na bazie greckich słów helios oznaczającego "słońce" i anthos "kwiat". A drugi człon nazwy tuberosus wywodzi się od słowa tuber znaczącego po łacinie "bulwę". A skąd topinambur? Taką nazwę nadali mu Francuzi. W1613 roku Paryż odwiedzili członkowie plemienia Indian Tupinamba, co stało się sensacją. Ponieważ w tym samym czasie dotarł zza Atlantyku także i topinambur, nazwy plemienia użyto więc do nazwania nowej rośliny. Nieważne przy tym, że Indianie pochodzili z Ameryki Południowej, a topinambur z Północnej. Dla ówczesnych Europejczyków byli to egzotyczni przybysze zza tego samego morza. Co ciekawe topinambur po przybyciu do Europy rozpowszechnił się szybciej niż ziemniak. I był chętnie jadany, ale potem zniknął z naszych talerzy na długo. Tylko leśnicy wiedzieli, że bardzo smakuje dzikom i jeleniom. Jako gatunek dość inwazyjny szybko rozprzestrzenił się w naszych lasach. Dopiero od niedawna wraca powoli na polskie stoły. I warto mu w tym pomóc. Dlatego Karol przygotuje kilka potraw, które na pewno są widzom znane, ale w wersjach bez topinamburu. Proponowane dania: 1/Bliny z topinamburu z pasztetową z kaczki; 2/Krem brulee z topinamburem i orzechami w miodzie; 3/Królik duszony z topinamburem, podany z salsą z topinamburu.

Opis (streszczenie): W tym odcinku Karol Okrasa pokaże widzom, że na grzybobranie można się wybrać nie tylko jesienią, ale również zimą. Przeciętny polski grzybiarz zna zaledwie kilkanaście spośród setek rosnących w naszych lasach grzybów jadalnych. A tymczasem zimowa pora oznacza spore szanse na znalezienie takich grzybów jak leśne odmiany boczniaków, płomienicazimowa znaną smakoszom jako grzyby enoki czy ucho bzowe - amatorom chińskiej kuchni znany jako polski grzyb mun. Dodatkowo, zwłaszcza teraz, kiedy zima ma się ku końcowi, można też znaleźć pierwsze, ciekawe w smaku i bogate w składniki odżywcze zielone roślinki jadalne, które urozmaicą wygląd i smak potraw. Na pierwszą wyprawę w zimowy laslepiej jednak wybrać się ze specjalistą od dzikich grzybów i roślin, tak jak to uczyni Karol. Wykorzystując znalezione rośliny i grzyby, Karol przygotuje trzy dania. Pierwsza propozycja to makaron z pesto z dzikichroślin. Druga to ryba z kolorową ciepłą sałatka i grzybami, a trzecia to polędwiczka wieprzowa z grzybami oraz z pureez ziemniaków i kapusty.

Opis (streszczenie): W tym odcinku Karol Okrasa zaprosi widzów na opowieść o dorszu w górach. Temat wydaje się paradoksalny, bo cóż wspólnego ma w naszym kraju morska ryba z położonymi prawie 600 kilometrów od wybrzeża górami. Kryje się w tym jednak pewna kulinarna ciekawostka. Otóż obecnie możemy bez problemu dostać świeże ryby morskie na terenie całego kraju. Ale jeszcze sto i więcej lat temu na południu Polski świeży dorsz był produktem kompletnie nieznanym, natomiast doskonale znano dorsza solonego i suszonego, zwanego sztokfiszem. Zupełnie odwrotnie niż dziś, gdy mało kto wie, co to jest i jak wygląda sztokfisz. Już w XVII wieku mistrz Stanisław Czerniecki w swojej książce "Compendium ferculorum" opisał dokładnie, jak sztokfisza przygotować i co z niego można przyrządzić. Jeszcze w przedwojennych książkach kucharskich taki suszony dorsz często występował w rodzimych przepisach. Obecnie jest zupełnie zapomniany, co najwyżej polscy turyści mogą na niego trafić w potrawach kuchni portugalskiej, włoskiej, francuskiej czy skandynawskiej, skąd zresztą sztokfisz pochodzi. Dlatego Karol postanowił przybliżyć widzom różne formy poczciwego dorsza - świeżego, wędzonego i solonego, w daniach inspirowanych beskidzką tradycją kulinarną. Pierwszą propozycją będą kawałki dorsza zapieczone w cieście naleśnikowym z kapustą kiszoną i porem. Drugą będzie bigos z ziemniakami, cebulą, wędzonym boczkiem i solonym dorszem. A trzecią - omlet z ziemniakami i wędzonym dorszem.

Opis (streszczenie): Tym razem Karol Okrasa zaprasza widzów na kulinarną opowieść o czerwonych burakach. To popularne w kuchni polskiej warzywo znane było już w starożytnej Babilonii, Grecji i Rzymie. Ceniono je także na stołach epoki Średniowiecza. Polski lekarz i botanik, autor sławnego "Zielnika" z 1613 roku, Szymon Syreński zwany Syreniuszem, tak opisywał ćwikłę, bo tak wówczas nazywano buraka: "Cwikłę troiaką w ogrodach naszych miewamy / Czerwoną / Białą y Czarną." Powołując się na starożytnych uczonych zachwalał walory buraka w leczeniu wszelakich dolegliwości i zalecał stosowanie buraka w postaci różnych przetworów zarówno gotowanego jak i na surowo. A Mikołaj Rej w swym dziele "Żywot człowieka poczciwego" zamieszcza prawie dokładny opis jak przyrządzić popularną do dziś ćwikłę, czyli sałatkę z buraków z chrzanem. Obecnie buraki to podstawa wigilijnego barszczu, dodatek do wielu dań w postaci duszonej, pieczonej, gotowanej czy wreszcie modnego w kuchni wegańskiej "Carpaccio" z buraka. Jednym słowem czerwony burak to warzywo o wielu zastosowaniach, zawierające całe bogactwo leczniczych i odżywczych składników. A jak wykorzysta ten czerwony skarb nasz kucharz? Dania: 1/ Pieczony łosoś z sałatką z surowego buraka: 2/Buraczane kopytka w buraczanym sosie; 3/Kotlet po parysku z królika z wędzonymi buraczkami.

Opis (streszczenie): W tym odcinku Karol Okrasa wyruszył do Maciejowic. To niewielkie miasto kojarzy się przede wszystkim ze słynną bitwą pomiędzy polskimi wojskami Tadeusza Kościuszki a armią rosyjską rozegraną w 1794 roku. Ale Karola przyciągnęła tu historia nieco nowsza. Otóż nieopodal mieszkali jego dziadkowie, którzy zawsze zaopatrywali się w świeże pieczywo w lokalnej, małej piekarni. Smak maciejowickiego chleba to dla naszego kucharza smak dzieciństwa. Dlatego postanowił sprawdzić, czy ciągle piecze się tu chleb wedle dawnych receptur. Szczęśliwie maleńka piekarnia, w której całe wyposażenie pamięta lata 60. XX wieku, nadal wypieka bułki i chleby, nie stosując żadnych nowych technik i ulepszaczy, które to zdominowały nowoczesny, przemysłowy wypiek pieczywa. Jeden piekarz, pan Jan, choć przekroczył już wiek emerytalny, nadal piecze chleb, mając do dyspozycji te same od kilkudziesięciu lat produkty wyjściowe, takie jak mąka, naturalny własny zakwas, sól i wodę. Korzystając zarówno z surowego ciasta chlebowego, jak i gotowego pieczywa, Karol przygotuje kilka potraw inspirowanych smakiem pieczywa swojego dzieciństwa. Pierwszą propozycją będzie chleb pieczony z boczkiem, kiełbasą i cebulą, wzorowany na śląskiej potrawie, znanej jako murzin wielkanocny, która z zewnątrz przypomina chleb, a w przekroju widać kawałki kiełbasy i boczku wtopione w ciasto chlebowe; chleb powinien być dobrze wypieczony z zarumienioną skórką na wierzchniej stronie. Drugą będzie zestaw kanapek z przypieczonego chleba z pomidorami, grzybami, anchois, śledziem wędzonym, salcesonem. A trzecią będzie zupa chlebowa z białą kiełbasą.

Opis (streszczenie): W kolejnej wyprawie kulinarnej Karol Okrasa odwiedzi swojego kolegę, jednego z czołowych polskich szefów kuchni na Mazurach. Jest on znany ze swej tradycyjnej polskiej kaczki pieczonej z jabłkami, która słynie z chrupiącej skórki i kruchego, soczystego mięsa. Szef zdradzi widzom swoje sekrety, jak taką kaczkę przyrządzić. Karol zaś pokaże, jak łamiąc tradycyjne przepisy, przygotować niezwykłą roladę z kaczki czy inspirowany staropolskim przepisem z XVII wiekubigosek z kaczki. A właśnie w sezonie zimowym warto sięgać po bogate w aromaty i smaki mięso wodnego drobiu, zwłaszcza że nadal kaczego mięsa spożywamy prawie sześć razy mniej niż nasi zachodni sąsiedzi. Karol wraz z kolegą zaprezentują trzy propozycje. Pierwszą będzie tradycyjna polska kaczka pieczona z jabłkami. Druga to wspomniana rolada z kaczki z kaszą i suszonymi pomidorami. A trzecia to bigosek, czyli drobne kawałkimięsa kaczego doprawione orientalnymi przyprawami z kolorową sałatką.

Opis (streszczenie): W tym odcinku Karol Okrasa wyruszy do miejscowości Izby nieopodal Lackowej, najwyższej góry polskiej części Beskidu Niskiego. Na jej zboczach do dziś można znaleźć pozostałości okopów żołnierzy Kazimierza Pułaskiego z Konfederacji Barskiej. Ale tym, co przywiodło tu naszego kucharza, są niezwykłe kiszonki, jakie można znaleźć w okolicy. Tereny te były przed II wojną światową zamieszkane głównie przez ludność łemkowską, wysiedloną stąd po wojnie w ramach Akcji Wisła. Dzisiejsi mieszkańcy coraz chętniej sięgają do łemkowskiej tradycji kulinarnej. Jednym z ważnych składników tej kuchni były kiszonki, pozwalające dziękiukiszeniu przechować letnie czy jesienne produkty na trudny okres zimy i przednówka. Takie rzeczy jak kiszona kapusta czy ogórki są oczywiście powszechnie znane. Ale już kiszone rydze czy kiszony czosnek niedźwiedzi spotkamy chyba wyłącznie tutaj. A wszystko przez obfitość tych produktów. Choć czosnek niedźwiedzi jest w Polsce pod częściową ochroną, to już pozyskany na pobliskiej Słowacji czy z własnego ogródka jest dostępny w dużych ilościach. Okolica obfituje także w rydze. Tych przepysznych grzybów bywa na jesieni tyle, że od kilku lat w sąsiedniej Wysowej co roku organizuje się Święto Rydza. Zaopatrzony przez miejscową gospodynię Karol przygotuje niezwykłe dania. Proponowane potrawy: 1/ Barszcz na kiszonych rydzach z palonymi ziemniakami; 2/ Pierogi z serem, ziemniakami i kiszonym czosnkiem niedźwiedzim podane w kminkowej emulsji; 3/ Pikantne żeberka duszone w kiszonej kapuście i kiszonym czosnku niedźwiedzim.

Opis (streszczenie): W swojej kolejnej wyprawie kulinarnej Karol Okrasa wyrusza do Kotliny Kłodzkiej. by w jesiennym otoczeniu przygotować dla widzów trzy - jakże różne kotlety. Sama nazwa pochodzi od francuskiego słowa cotelette lub włoskiego costoletta, oznaczającego żeberka. Dawniej mówiono, iż aby kawałek mięsa mógł być nazwany kotletem, musi być połączony z kością, a taki bez kości to był sznycel. Kotlety są potrawą najczęściej mięsną, choć znane są także odmiany wegetariańskie czy rybne. Przygotowuje się je w ten sposób, że kawałek mięsa lub uformowany z masy kotlecik smażony jest na patelni przy użyciu niewielkiej ilości tłuszczu. W kuchni polskiej niezwykłą popularnością zawsze cieszyły się kotlety mielone oraz kotlety schabowe. Te ostatnie podawano zarówno z kością jak i bez kości, często z ziemniakami i kiszoną kapustą. Inne rodzaje kotletów to kotlety pożarskie czy uchodzące za niezwykle eleganckie w czasach PRL - u kotlety de volaille. Choć kotlet schabowy uchodzi za danie arcypolskie, w rzeczywistości nie jest potrawą, która powstała w Polsce. Jest to bowiem spolszczona wersja słynnego sznycla wiedeńskiego, który z kolei także wywodzi się od włoskiego cotoletta alla milanese. Słowem, choć wynalazca kotleta ukrywa się gdzieś głęboko w mrokach dziejów, to do dziś po kotlety najprzeróżniejszych odmian sięgamy ze smakiem. A jakie kotlety przygotuje dla widzów nasz kucharz? Propozycje dań: 1/Panierowane kotleciki z polędwiczki wieprzowej z kolorowym "makaronem" z warzyw; 2/ Stek z wołowego antrykotu z kością, tzw. tomahawk podany z pieczonymi porami i konfiturą z cebuli; 3/ Kotlety z jajek z grzybami w panierce z grzanek.

Opis (streszczenie): W tym odcinku Karol Okrasa zaprosi widzów na opowieść o zamorskich produktach na polskim stole. Choć wydaje nam się, że rodzima kuchnia oparta jest wyłącznie na lokalnych produktach, to już od zarania naszych dziejów artykuły z innych, często bardzo odległych krain doprawiały i urozmaicały polskie potrawy. W polskich średniowiecznych księgach szafarskich odnajdziemy liczne zapiski dotyczące pieprzu, cynamonu, goździków, kwiatu i gałki muszkatołowej, szafranu, a nawet oliwy, cytryn czy suszonego dorsza ze Skandynawii. Naszym przodkom trudno było sobie wyobrazić mięso bez pieprzu czy wielkanocne baby bez szafranu, a rosół bez liści laurowych. W czasach PRL-u, z uwagi na trudności z dewizami, ilość importowanych produktów spożywczych uległa znacznemu zmniejszeniu, za to w latach dziewięćdziesiątych XX wieku Polacy zaczęli coraz chętniej sięgać po przysmaki z całego świata. Opowie o tym krótko pan Stanisław Lenart, który w tym okresie współprowadził program "Gotowanie na ekranie" na antenie TVP1. Karol przygotuje kilka potraw, pokazując, jak połączyć zagraniczne produkty z lokalnymi po to, by stworzyć nowe dania na polski stół. Propozycje potraw: 1/ Dorada zapiekana z gulaszem warzywnym smażonym na oleju rzepakowym; 2/ Polenta smażona na oleju rzepakowym z okrasą z boczku, cebuli i ogórków kiszonych; 3/ Dorada zapiekana na wytrawnej konfiturze z pomidorów i cebuli smażonych na oleju rzepakowym, z salsą z grochu. Dodatkowo potrawa zostanie doprawiona olejem rzepakowym tłoczonym na zimno.

Opis (streszczenie): W kolejnym odcinku Karol Okrasa zabawi siebie i widzów opowieścią o alternatywnej historii polskiej kuchni. Co łączypospolitego polskiego ziemniaka i egzotycznego banana? Obydwa te produkty pochodzą z Ameryki Południowej. Gdybyśmy cofnęli się w czasie o 250 lat, to Karol stojąc z ziemniakiem w ręku pośród mazowieckich chałup, wyglądałbyrównie egzotycznie jak dziś trzymając banana. Ziemniak przybył do nas z Peru (jeszcze w XIX wieku w Wielkopolsce mówiono perki) z Ameryki Południowej. I choć przywieziono go do Europy w XVI wieku, potrzebował aż 300 lat, aby trafić na europejskie, w tym polskie stoły. Pierwszeprzepisy na potrawy z ziemniakami w Europie pojawiają się dopiero na początku XIX wieku. A co by było, gdyby klimat był u nas cieplejszy lub banany nie wymagały aż tak dużo ciepła do wegetacji? Czy wówczas zamiast ziemniaków jedlibyśmy banany? I jak wówczas wyglądałyby klasyczne dania polskiej kuchni, w których dziś występują ziemniaki?Karol przygotuje znane z kuchni polskiej ziemniaczane potrawy, w których zamiast kartofli użyje bananów. Będzie więcgulasz wołowy, babka bananowa z boczkiem i placki bananowe na wzór placków ziemniaczanych.

Opis (streszczenie): Tym razem, Karol Okrasa zaprosi na opowieść o pieczarkach. Starsi widzowie pamiętają, jak w czasach PRL - u często zajadali się ówczesnymi hot - dogami. Taki ciepły hot - dog zmarzniętemu człekowi wydawał się boski. Ale cóż to był za hot - dog? Otóż wówczas mięso, a więc i parówki, były na kartki. Zatem zaradni Polacy, można nawet powiedzieć poprzednicy Karola w łamaniu przepisów wymyślili polskiego hot - doga, który był nadziany farszem z pieczarek. Bo pieczarki nie były na kartki w przeciwieństwie do parówek. Tzw. prywaciarze, czyli rolnicy w starych stodołach i szopach produkowali pieczarki na przekór systemowi, który tymczasem walczył na odcinku braków w zaopatrzeniu pracującej ludności miast i wsi w mięso oraz jego przetwory. Innym daniem z tego czasu, które królowało w stołówkach szkolnych czy pracowniczych, był kotlet z ziemniaka (zamiast z mięsa) z sosem pieczarkowym. Serwowano też często pieczarki a la flaczki. Dziś warto do pieczarek wracać. Okazało się bowiem, że pieczarki zawierają sporo witamin i składników mineralnych. Nie są zatem tak bezwartościowe, jak sądzono do niedawna. Karol zaprezentuje trzy propozycje potraw z pieczarek. Na początek flaczki z pieczarek i boczniaków, potem będzie pasztet z pieczarek, soczewicy i kapusty, a na koniec kotlety ziemniaczane z sosem pieczarkowym.

Opis (streszczenie): W tym odcinku Karol Okrasa rusza na Żuławy. Ta niegdyś prawie niedostępna, bagnista i zalewana przez wody Wisły i Bałtyku kraina, długo opierała się próbom kolonizacji. Próbowali te ziemie zagospodarować Krzyżacy, ale najlepiej udało się to osadnikom niderlandzkim, głównie holenderskim menonitom. Prześladowani w swojej ojczyźnie, na terenie dawnej Rzeczpospolitej byli pożądani, bo potrafili doskonale wykorzystywać tereny zalewowe. Tworząc sieci kanałów, meliorując bagniska stworzyli niezwykle nowoczesne jak na ówczesne czasy gospodarstwa, słynące z wysokiej kultury rolnej. Później osadnicy ci, zwani Olędrami, osiadali wzdłuż prawie całej Wisły, dostarczając na lokalne rynki wspaniałe mleko, śmietanę, masło, sery i dorodne warzywa. A czy pozostawili oni swoje ślady w polskiej kuchni, tak jak inne narody zamieszkujące niegdyś dawną Rzeczpospolitą? Tym właśnie zajmie się Karol w swojej kolejnej przygodzie kulinarnej. Karol przygotuje trzy dania. 1/ Kolorowa kanapka z pieczonym kurczakiem i pomidorową sałatką; 2/ Inspirowany przepisem Stanisława Czernieckiego z 1682 roku na kapłona po holendersku, kurczak w maśle i korzennych przyprawach ze słodkimi frytkam; 3/ Dorsz zapiekany w pomidorowym sosie.

Opis (streszczenie): W tym odcinku Karol Okrasa zaprosi widzów na dzikie kanapki z ogniska. Kanapka to jedna z najpopularniejszych, codziennych przekąsek. Trudno sobie wyobrazić bez niej śniadanie, kolację, chętnie zabieramy ją w podróż czy na piknik. Polskie słowo kanapka pochodzi od francuskiego słowa canap oznaczającego przekrojoną bułkę z serem czy wędliną ułożoną jak poduszki na kanapie. Kanapki można zabrać wszędzie, a co ważne, aby je zjeść, nie potrzeba talerzy ani sztućców. Kanapki mogą być proste i skromne, mogą być też bogate i eleganckie, wszystko zależy od dodatków. Takie wytworne kanapki, czyli tartinki z wyszukanymi dodatkami takimi jak wędzony łosoś czy jesiotr, kawior, sery, oliwki, kapary, pasty serowe i jajeczne mogą stanowić efektowną oprawę kulinarną przyjęć i spotkań towarzyskich. Angielska nazwa kanapki to sandwicz, a za jego wynalazcę uważa się Johna Montagu, czwartego hrabiego Sandwich, żyjącego w XVIII wieku. Uwielbiał on grę w karty i nie chcąc tracić czasu na udanie się na posiłek, zamawiał do stołu chleb, sery, mięsiwo. I wraz z kompanami spożywał swoje kanapki, nie odrywając się od ulubionej rozrywki. I jak chce legenda, w ten sposób ponad 250 lat temu powstały kanapki. Ponoć jednak kanapki jedzono już w starożytności, zachował się opis posiłku pewnego rabina z Jerozolimy, który kładł różne dodatki pomiędzy dwa kawałki macy. Aby wzbogacić nasz dzisiejszy kanapkowy repertuar, Karol pokaże widzom kilka swoich propozycji na kanapki zrobione w dzikich, piknikowych warunkach na ogniu. Proponowane dania: 1/ Kanapka z pieczonymi kawałkami łososia i smażoną sałatą rzymską; 2/ Kanapka z upieczonych na ruszcie wieprzowych żeberek z serem; 3/ Wegańska kanapka z dodatkiem sojowego mięsa i sera.

Opis (streszczenie): Tym razem Karol Okrasa przybliży widzom niezwykle smakowitą wiosenną roślinę, czyli czosnek niedźwiedzi. Ponoć nazwa pochodzi od obyczaju budzących się ze snu zimowego niedźwiedzi, które objadały się młodymi listkami tej rośliny. Na zbiory czosnku niedźwiedziego zaprosiły Karola gospodynie z Zatonia koło Zielonej Góry, które od lat specjalizują się w daniach z czosnku niedźwiedziego. A wszystko to za sprawą urokliwych i mocno pachnących czosnkiem zagonów tej rośliny, porastających miejscowy park po dawnym pałacu. I choć czosnek niedźwiedzi jest rośliną chronioną, więc nie wolno jej zbierać ani w lesie, ani w parkach, ale można ją uprawiać w ogródkach, na działkach i wówczas całkowicie legalnie cieszyć się jego smakiem. Karol Okrasa przygotuje trzy dania na bazie pachnących liści czosnku niedźwiedziego. Pierwsza potrawa to pieczone z czosnkiem niedźwiedzim pstrągi, podane z owsem i pesto z takiego czosnku. Druga propozycja to wariacja na temat popularnej lubuskiej zupy niebecz, czyli wiosenna zupa na wędzonych żeberkach z czosnkiem niedźwiedzim i kapustą. A trzecia to pierogi ruskie z czosnkiem niedźwiedzim podane w rosole z pieczonych pomidorów.

Opis (streszczenie): Karol kontynuuje kulinarną podróż po Żuławach. Tym razem zajmie się historią serów żuławskich. Były to jedne z pierwszych serów dojrzewających produkowanych na naszych ziemiach. Ich wytwarzanie rozpoczęto już w czasach krzyżackich, ale dopiero przybycie niderlandzkich osadników w XVI wieku przyspieszyło rozwój lokalnego serowarstwa. Wysokie umiejętności i wiedza przywieziona przez nich z Holandii, staranność i czystość, ale przede wszystkim obfitość soczystych żuławskich pastwisk zapewniła tym serom niezwykłą renomę. W dawnej Rzeczpospolitej były niezwykle cenione, zwłaszcza przez polską szlachtę. Produkowane przez kilka wieków aż do 1945 roku sery trafiały na stoły smakoszy Berlina, Królewca, Torunia a nawet Moskwy. Po wojnie zniknęły wraz z potomkami niderlandzkich osadników. Po kilkudziesięciu latach grupa zapaleńców postanowiła odtworzyć recepturę i sposoby wytwarzania tych serów. Jak wygląda produkcja żuławskiego sera, jaka była jego historia i jak można go wykorzystać do potraw? Oto zadania Karola w tym odcinku. Karol zaprezentuje trzy propozycje potraw z serami żuławskimi. Pierwszą będzie pieczona perliczka pod chrustem z sera i szpinaku. Druga to kotleciki z sera żuławskiego i ciecierzycy w aromatycznym sosie. A trzecia to kwaśna zupa z klopsami i młodym serem żuławskim.

Opis (streszczenie): Tym razem Karol Okrasa zaprasza widzów na opowieść o kuchni na ziarnku grochu. Jak dowodzą badania archeologiczne, groch znany jest ludzkości już od 9 tysięcy lat. W kuchni polskiej zawsze ceniono groch. Groch ze słoniną był ulubionym daniem zarówno biedniejszych warstw, jak i królów. Ponoć do wielkich amatorów takiego grochu ze słoniną należał król Zygmunt III Waza. Francuski inżynier i kartograf, markiz Guillaume Levasseur de Beauplan, który w latach 1630 - 1648 pracował w służbie królów polskich, tak opisywał ucztę magnacką: zastawiają różne potrawki i frykasy jako to groch ze słoniną, bez którego nie ma u Polaków uczty i który tak lubią, że go nie jedzą, ale połykają. Wersją postną był groch z kapustą, danie wigilijne, które spotkamy do dziś w wielu kuchniach regionalnych. Bardziej współczesnym Polakom groch kojarzy się z wojskową grochówką z kotła serwowaną na festynach i jarmarkach. Ale te wszystkie potrawy z grochu są raczej kaloryczne, ciężkie. Czy można stworzyć na bazie grochu potrawy lekkie, bardziej przystające do naszych czasów? Oto zadanie dla Karola, który przygotuje trzy dania z grochem w roli głównej. 1/ Marynowany łosoś z pikantną sałatką z ogórka i grochu włoskiego; 2/ Parowany w wywarze z żeberek szczupak podany z korzennym puree z grochu oraz lekkim sosem ziołowym; 3/ Smażone, pikantne kuleczki z zielonego grochu z sosem jogurtowym.

Opis (streszczenie): W kolejnym odcinku Karol Okrasa opowiada widzom o kuchni na kościach. Kiedy w dzisiejszych czasach udajemy się do sklepu po mięso czy ryby najchętniej sięgamy po pozbawione kości czy ości, ładnie wycięte kawałki mięsa, gotowe do wrzucenia na patelnię, ruszt. Mięso z kością uważamy powszechnie za gorszej jakości, nadające się raczej na rosół. A same kości traktujemy jako odpad czy niechciany dodatek. Nasi przodkowie wiedzieli jednak, że właśnie przy kości mięso ma najlepszy smak. Dlatego do dziś prawdziwi smakosze wybierają tradycyjnego kotleta schabowego raczej z kością. Jak smakuje mięso przy kości wiedzą też amatorzy żeberek, a także podpieczonych skrzydełek i udek drobiowych. Wiedzą to także Włosi, przygotowujący słynne "ossobuco", czyli potrawę ze specjalnie krojonych plastrów goleni wołowej lub cielęcej, długo duszonych z kością i szpikiem. Polscy szefowie kuchni młodszego pokolenia, zaangażowani w rodzący się w Polsce ruch "zero waste", czy "no waste" propagują wykorzystanie w gotowaniu potraw wszystkich elementów kulinarnych, w tym także kości. Nic nie może się marnować. Idąc tym tropem nasz kucharz przygotuje trzy potrawy bazujące na smakach zawartych w kościach. Propozycje dań: 1/ Kotlety z goleni wołowej z kością, duszone w orientalnej kapuście kiszonej; 2/ Domowy makron grzybowy z sosem z pieczarek i szpiku z pieczonych kości wołowych; 3/ Szybka zupa na ościach z pstrąga o orientalnej nucie.

Opis (streszczenie): W kolejnym odcinku Karol Okrasa zaprasza widzów do szklarni pełnej ziół i pokaże jak przygotować z nich świeże sosy. Dla dzisiejszego widza sos zwłaszcza ze świeżej bazylii, znany jako pesto, kojarzy się przede wszystkim z kuchnią włoską. Ale jeśli sięgniemy do starych przepisów kuchni polskiej, to już w XVI wieku znajdziemy wiele receptur na sosy czy salsy, wówczas nazywane szałsze, zrobione właśnie ze świeżych ziół i młodych pędów roślin. Tworzyli je wybitni polscy uczeni tego okresu, botanicy, tacy jak Falimirz czy Syreniusz, a nawet najsławniejszy polski astronom Mikołaj Kopernik, który był także medykiem, co nie było niczym niezwykłym w czasach renesansu. A sosy ze świeżych ziół mają same zalety, doskonale pasują do potraw ciepłych i zimnych, zachowują pełny aromat ziół oraz wszystkie walory smakowe i odżywczo - lecznicze. Bo wiele świeżych ziół nie tylko doskonale smakuje, ale i leczy. Wykorzystując zioła Karol przygotuje swoje propozycje: Trzy dania: 1/ sałatka ze świeżego dorsza z sosem ze świeżej kolendry i jabłkiem, 2/ ryba pieczona w boczku z salsą z orzechów i mięty, 3/ pierś kurczaka z sosem ze świeżej bazylii z pierożkami ze szpinaku i czerwonej fasoli.

Opis (streszczenie): W tym odcinku Karol Okrasa wyruszy do doliny Białej Nidy na Kielecczyźnie. Kuchnia tego regionu nie zagościła jeszcze w naszym programie, więc czas to naprawić. W dawnych czasach jadano w tych okolicach skromnie, by nie rzec biednie. Na słabych glebach uprawiano głównie ziemniaki, kapustę, rośliny strączkowe i zboże. Najbardziej znaną potrawą jest zupa zalewajka świętokrzyska. Była ona przygotowywana na bazie kwaśnego żuru, z ziemniakami, kiełbasą lub boczkiem, czasem z dodatkiem grzybów. Znajdziemy tu też wiele dań z ziemniaka, który choć pojawił się w jadłospisie dopiero w XIX wieku, jest podstawą wielu regionalnych specjalności takich jak: "gałki", "goły", "golorze", pyzy, "tryndle", "pigoły", "targańce" czy też "zmiocarz" - rodzaj pasztetu ziemniaczanego. Na głębokim oleju smażono pączki z ziemniaków, a wśród potraw ziemniaczanych królował kugiel, czyli zapiekanka ziemniaczana z mięsem wywodząca się z tradycji żydowskiej. Lokalne gospodynie do dziś wyrabiają prawdziwe wiejskie twarogi czy masło. Karol przyrządzi swoje wersje tradycyjnych dań regionalnych. 1/ Przygotowana w kociołku na ogniu zupa z grochu, kaszy i ziemniaków; 2/ Bitki z ligawy wołowej w pikantnym sosie z kuleczkami z ziemniaków; 3/ Placki z ziemniaków z farszem z wiejskiego twarogu i domowej konfitury.

Opis (streszczenie): Tym razem Karol Okrasa zajmie się owocami, które zostają po nalewkach. Wiele osób w naszym kraju robi nalewki na owocach sezonowych, jest to bardzo stara polska tradycja. Jeszcze sto lat temu prawie każdy polski dom miał w swoim kredensie jakąś nalewkową specjalność. Dziś wracamy do tej tradycji, ale też zazwyczaj owoce po nalewkach po prostu wyrzucamy, traktujemy je jako odpad. A przecież nasze babcie, choć zapewne nie znały modnej w dzisiejszym świecie idei zwanej z angielska zero waste, czyli po polsku zero odpadów, to nie wyrzucały nigdy czegoś, co można wykorzystać. Tak właśnie jest z owocami po nalewkach. Karol pokaże, jakie potrawy można wyczarować, wykorzystując te owoce. Przygotuje między innymi stek z antrykotu w glazurze z owoców rokitnika po nalewce, a także stek wołowy pieczony w sosie barbecue wykonanym z owoców trześni, czyli dawnej odmiany dzikiej wiśni.

Opis (streszczenie): W tym odcinku Karol Okrasa zaprosi widzów na smaganą lodowatym wiatrem bałtycką plażę, aby opowiedzieć o indyku. Cóż ma wspólnego indyk z morzem? Otóż podobnie jak ziemniaki, pomidory, papryka czy kukurydza przypłynął do Europy zza morza, dopiero po wyprawach Krzysztofa Kolumba do Ameryki. Wcześniej indyk był tu nieznany. Zanim trafił na stoły dawnych Polaków, był hodowany jako ptak ozdobny w ogrodach magnatów i biskupów. Książki kucharskie z XVII wieku ledwie wspominały o tej nowości, ale już te wydawane sto lat później zawierały wiele przepisów poświęconych indykowi. A w Panu Tadeuszu Adama Mickiewicza indyki są już pełnoprawnymi członkami gromadki rodzimego drobiu, obok kur, kaczek czy gęsi. Dziś nikomu go przedstawiać nie trzeba, obecnie jest to bardzo popularne mięso. I właśnie z indyka Karol przygotuje trzy propozycje. 1/ Skrzydła indycze duszone w doprawionym orientalnie sosie z ciemnego piwa. 2/ Kwaśna zupa na bazie soku z kiszonej kapusty z ziemniakami, boczkiem i mięsem z ud indyczych. 3/ Smażone paski z indyczej piersi z cebulą i bakłażanem, duszone w pomidorowym sosie z ciecierzycą, a na koniec zapieczone z jajkami.

Opis (streszczenie): Tym razem Karol Okrasa wyruszy nad piękną, wciąż dziką rzekę Biebrzę i pokaże widzom, jak przygotować szybkie potrawy z grilla. Jak powszechnie wiadomo, po pierwszym weekendzie maja, jak Polska długa i szeroka, rodacy rozstawiają swoje stanowiska na działkach, w miejscach biwakowania. Zewsząd dobiega zapach żarzącego się węgla drzewnego oraz aromaty karkówki, kaszanki czy podpieczonej kiełbasy. Co ciekawe, jeszcze w czasach późnego PRL - u, czyli stosunkowo niedawno, grillowanie było w naszym kraju przyjemnością prawie nieznaną. Ale minęło nieco ponad trzydzieści lat i poczuliśmy się mistrzami świata w tej dziedzinie. Oczywiście najbardziej smakowite dania grillowe, zbyt często jadane, w końcu się znudzą. Istnieje zatem silna potrzeba, aby ofertę grillową od czasu do czasu odświeżyć ciekawymi nowinkami. To zadanie dla Karola, który rozbije namiot nad brzegiem Biebrzy i pokaże widzom nową porcję grillowych przysmaków. Przy czym założenie jest takie, aby ryba czy mięso, które trafią na ruszt, nie spędziły tam dłużej niż jedną minutę. Pierwszą propozycją szybkiego grillowania będzie szaszłyk z marynowanej polędwicy wołowej z pieczoną sałatą rzymską. Po zimnej nocy w namiocie Karol pokaże, jak przygotować na śniadanie smakowitą kanapkę z grillowaną wołowiną, pesto oraz konfiturą z cebuli i musztardy. A na koniec zobaczymy grillowane kawałki łososia owinięte boczkiem i podane z salsą ze słonecznika i grillowanej papryki.

Opis (streszczenie): W kolejnej wyprawie kulinarnej Karol Okrasa wyrusza na jeżyny. Te rosnące najczęściej dziko kolczaste krzewy, wczesną jesienią obsypują się czarnymi jagodami. Dlaczego warto jeść jeżyny jak najczęściej? Bo są bardzo zdrowe. Z leczniczych właściwości jeżyn korzystali już w starożytni Grecy i Rzymianie. A nasi przodkowie, choć nie znali pojęcia witaminy, minerałów czy antyoksydantów, to doskonale wiedzieli, że syropy, konfitury oraz soki z jeżyn doskonale pomagają w leczeniu różnych schorzeń. Dziś jeżyny trafiają przede wszystkim do soków, konfitur, deserów. A przecież słodko - kwaśny smak tych owoców doskonale może pasować do wielu innych potraw. I to właśnie chce pokazać widzom Karol Okrasa. Przygotuje trzy potrawy, z jeżynami w roli głównej: 1/ Polędwica wołowa z aksamitnym sosem jeżynowym, 2/ Marynowane piersi gęsie podane pod jeżynową glazurą, 3? Buraki czerwone w orientalnym sosie z jeżynami.

Opis (streszczenie): W tym odcinku Karol Okrasa zaprasza widzów na dania z kociołka. W dzisiejszych czasach, gdy obiad jest podzielony na dania, takie jak zupa, drugie, deser, często jakaś przystawka, trudno nam sobie wyobrazić posiłki naszych przodków, które wyglądały zupełnie inaczej. Nikt nie bawił się w gotowanie zupy, kartofli, smażenie mięsa czy przyrządzenie sałatki, wszystko w osobnych naczyniach. Z wyjątkiem świątecznych okazji, nawet na dworach możnych, a cóż dopiero w chłopskiej chacie, codzienne potrawy przygotowywano w jednym naczyniu, czyli mówiąc wprost warzono je w jednym kotle. Słowem w dawnej Polsce królowały raczej dania jednogarnkowe. W zależności od zamożności domu były one bardzo proste lub bardziej wymyślne, bogate w zamorskie składniki i korzenie. Do dziś w kuchni niemieckiej znane są takie potrawy typu eintopf, ale przecież w podobny sposób jadano także w naszym kraju. Do tej tradycji warto wracać, bo uwarzenie sobie całego obiadu w jednym kociołku jest na pewno bardziej oszczędne, a jednocześnie rezultat takiego gotowania może być bardzo interesujący i smakowity. Karol przygotuje trzy dania: 1/ przyrządzone w kociołku na ogniu skrzydełka drobiowe; 2/ gęsta zupa rybna wzbogacona wędzonym pstrągiem; 3/ zębacz zapiekany z fasolką szparagową.

Opis (streszczenie): Tym razem Karol Okrasa rusza tratwą na kulinarny spływ Biebrzą. Stanie jednak przed pewnym problemem. Otóż na terenie Biebrzańskiego Parku Narodowego nie wolno używać otwartego ognia, poza miejscami do tego wyznaczonymi. Dlatego ulubiona kuchenka naszego kucharza tym razem odbędzie całą podróż w charakterze pasażera i pozostanie zimna. Ale czy brak ognia pozbawi Karola możliwości przygotowania ciekawych potraw? Oczywiście, że nie. Jak zawsze pozorne trudności stanowią wyzwanie i wyzwalają kreatywność. Karol pokaże, jak przygotować niezwykłe potrawy z polskich ryb słodkowodnych zupełnie bez użycia jakiegokolwiek źródła ciepła. Przygotuje trzy potrawy z ryb na zimno. Będzie biebrzańska misa sałat z wcześniej przygotowanymi klopsikami ze szczupaka, będzie marynowany w soku z limonki pstrąg z zimnym rosołem z czerwonego buraka, będzie też tatar ze szczupaka z marynowanym kalafiorem.

Opis (streszczenie): Tym razem Karol Okrasa wyrusza na jedną z plantacji czarnej porzeczki położoną na malowniczych wzgórzach Roztocza, w pobliżu Zamościa. Czarna porzeczka to jeden z najbardziej niedocenianych polskich owoców. Spożywamy ją zazwyczaj w postaci soków lub dżemów. A przecież owoce te są świetnym źródłem witaminy C, dostarczają też pewnych ilości witamin z grupy B, beta-karotenu, witaminy E, wapnia, żelaza, potasu i magnezu. W owocach czarnej porzeczki znajdziemy także związki biologicznie czynne o działaniu antyoksydacyjnym, które ważne są w profilaktyce antynowotworowej. W ostatnich latach wielką karierę zrobił termin superfood, co po polsku oznacza superżywność. W skrócie chodzi o naturalne produkty, szczególnie bogate w składniki odżywcze, uważane za niezwykle korzystne dla naszego zdrowia i samopoczucia. Dlatego zamiast sięgać po jagody goji czy acai, komosę ryżową, amarantusa, nasiona chia, zamorskie awokado, lepiej zainteresować się naszą polską czarną porzeczką. A Karol pokaże, jak wykorzystać ją do przyrządzenia niezwykłych dań mięsnych i rybnych, a nie tylko do deserów. Propozycje dań: 1/ Kebab z jagnięciny podany w chlebku pita wraz z ciepłą surówką z czerwonej kapusty i czarnej porzeczki; 2/ Pulpety z karpia i sandacza z kiszoną kapustą oraz miodowym sosem z czarnej porzeczki; 3/ Chrupiący sandacz z ziemniaczkami w maśle z curry i zimnym sosem z czarnej porzeczki z orientalnymi przyprawami.

Opis (streszczenie): W kolejnym odcinku Karol Okrasa zaprosi widzów na spotkanie z czarnym czosnkiem. Pochodzi z krajów Dalekiego Wschodu, choć dziś zaczyna się cieszyć coraz większym uznaniem w Stanach Zjednoczonych i Europie. Powstaje on w wyniku dojrzewania całych główek czosnku w określonej wilgotności, w temperaturze około 60C przez kilka tygodni. Po tym czasie okrywa główki zmienia barwę z białej na szarobrązową, a ząbki tracą wodę, kurczą się, po czym robią się czarne lub czasami granatowe. Taki czarny czosnek ma dużo ma więcej właściwości prozdrowotnych niż zwykły. Zawiera on więcej przeciwutleniaczy, ponadto ma właściwości bakteriobójcze i wspomaga odporność, tak samo jak zwykły czosnek tylko znacznie bardziej. Kucharz pokaże jakie potrawy można przygotować z dodatkiem czarnego czosnku. 1/ Czarny hamburger z kaczego mięsa z czarnym sosem majonezowym, 2/ Pieczony łosoś z glazurą z czarnego czosnku, 3/ Duszoną cykorią, humus z czarnym czosnkiem i pieczonym bakłażanem.

Opis (streszczenie): W kolejnym odcinku Karol Okrasa zabierze widzów na mazowiecki szlak kulinarny, który kilku zapaleńców tworzy w stołecznym województwie. A na pierwszy ogień idzie najbardziej popularny w Polsce kotlet schabowy. Ale czy wszyscy jego miłośnicy wiedzą, że nazwa kotlet kiedyś była zarezerwowana wyłącznie dla kawałka mięsa z kością? Karol pokaże widzom, jak powinien wyglądać schabowy zasługujący na nazwę kotlet. I jak taki kawałek smakowitego mięsa przyrządzić na grillu? Zbliża się weekend majowy, kiedy to cała Polska rusza na zieloną trawkę, a grille z pieczystym dymią od morza po Tatry. Przyda się więc kilka świeżych propozycji, jak sobie takiego grilla urozmaicić. Karol przygotuje trzy potrawy: 1/ kotlet schabowy z kością z pieczonymi młodymi marchewkami; 2/ potrawka ze świeżej wieprzowiny, inspirowana popularną świeżonką, podana w chlebku pita z sałatką z buraków i grillowanym ananasem; 3/ grillowany kotlet schabowy, wędzony w sianie, podany z pieczonymi szparagami i kalafiorem.

Opis (streszczenie): W tym odcinku Karol Okrasa zaprosi widzów na Mazury, aby pokazać mniej znaną mazurską specjalność. Może nie tylko mazurską, bo potrawa ta występuje w różnych miejscach, na tych terenach, gdzie przez wieki ludność polska sąsiadowała z niemiecką, czyli na Mazurach, na Śląsku, na Opolszczyźnie czy w Wielkopolsce. Chodzi o sałatki ziemniaczane. A Kartoffelsalat, czyli sałatka ziemniaczana, to jedna ze sztandarowych potraw kuchni niemieckiej. Obecnie na Opolszczyźnie, gdzie żywioł polski również mieszał się z niemieckim, na "Listę produktów tradycyjnych" Ministerstwa Rolnictwa wpisana jest sałatka ziemniaczana, nazywana szałotem śląskim lub szałotem kartoflanym z boczkiem wędzonym. Ale sałatki ziemniaczane występowały także w polskiej kuchni. Jeden z pierwszych przepisów pojawił się w lwowskiej książce "Potrawy z kartofli" Jana Milikowskiego z 1842 roku. Przepis na "Sałatę z kartofli ze śledziami" podała też Lucyna Ćwierczakiewiczowa w swojej książce kucharskiej "365 obiadów" z II połowy XIX stulecia. Tak więc w mazurskich Starych Jabłonkach, które jeszcze przed II wojną światową nosiły nazwę Alt Jablonken, Karol zademonstruje mazurskie sałatki ziemniaczane. Pierwszą propozycją będzie sałatka z wędzonych ziemniaków z wędzoną, mazurską sielawą. Drugą będzie sałatka z fioletowych ziemniaków z marynowanym pstrągiem łososiowym. A trzecią będzie ziemniaczana sałatka z chrupiącym boczkiem, cebulą, ogórkiem konserwowym i delikatnym udźcem wołowym w pikantnym sosie.

Opis (streszczenie): Tym razem Karol Okrasa wyrusza na wyprawę kulinarną, w której opowie o smaku, jaki mają zapomniane tłuszcze. Pretekstem do tej opowieści są łojoki, potrawa regionalna z miejscowości Skała położonej na Jurze Krakowsko - Częstochowskiej. Aby zrobić łojoki, łój wołowy miesza się z mąką, wątróbką, jajkami, doprawiając dużą ilością zielonej pietruszki. Z takiej masy formuje się paluszki albo kuleczki. To lokalny rarytas, spożywany w okresie odpustu. Dzisiejsza dietetyka promuje kuchnię niskokaloryczną, z niewielką ilością wszelkiego rodzaju tłuszczów. W dawnej Polsce było zupełnie odwrotnie. Najbardziej ceniono wszystko to, co tłuste. Jeszcze przed II wojna światową kilogram śledzi był znacznie tańszy niż kilogram słoniny, odwrotnie niż dzisiaj. Słonina, sadło czy łój, obecnie prawie zapomniane, były to niegdyś niezwykle pożądane produkty. Ich dodatek pomagał naszym przodkom przetrwać chłodne miesiące roku. Pamiętajmy, że w dawnych czasach nawet król podróżował w nieogrzewanej karecie. My ruszamy się dużo mniej niż oni, żyjemy w dobrze ogrzewanych pomieszczeniach, zatem nasze potrzeby energetyczne są mniejsze. Ale te dawne tłuszcze były nie tylko nośnikiem dużej ilości tak potrzebnych ówczesnym kalorii. Nadawały także potrawom niepowtarzalnego smaku. I być może my, rezygnując z dawnych tłuszczów, straciliśmy jakąś cząstkę naszego dziedzictwa kulinarnego. Dlatego Karol przypomni widzom jak wykorzystać zapomniane, dawne polskie tłuszcze. I choć nie zrobi tradycyjnych łojoków, to przygotuje potrawy inspirowane tym daniem. Jego propozycje: 1/Karp smażony na skwarkach z łoju podany z łojowymi plackami ziemniaczanymi; 2/ Pstrąg łososiowy smażony na skwarkach z sadła; 3/ Nereczki cielęce podsmażone na łoju z grzybami i zieloną fasolką.

Opis (streszczenie): W tym odcinku Karol wyruszy do Białegostoku na spotkanie z miejscową kuchnią. Kuchnia białostocka to mieszanka różnych kuchni etnicznych narodów, które zamieszkiwały to miasto. Ponoć ziemniaki pojawiły się za sprawą rzemieślników z Niemiec sprowadzanych przez hetmana Jana Klemensa Branickiego, właściciela wspaniałego PałacuBranickich. Niemcom prawdopodobnie zawdzięczmy też kiszkę ziemniaczaną. Z kolei babka ziemniaczana, popularne białysy (zwane też białostokerami czy kuchenami), czyli pszenne bułeczki z cebulą i makiem oraz śledzie przyrządzanena słodko to wpływ kuchni żydowskiej. Z kolei buza, czyli napój z kaszy jaglanej, ryżu, rodzynek, wanilii i drożdży podawana z chałwą to pamiątka po bytności w Białymstoku Macedończyków. Kuchnię litewską reprezentują sękacz, kartacze i kindziuk. Liczne dania białostockie wywodzą się z kuchni tatarskiej i karaimskiej. Są to pierekarczewniki, kołduny czy kibiny, czyli pierogi różnego kształtu z różnych gatunków ciasta faszerowane mięsem. Rosjanie władający miastem w czasach zaborów zostawili bliny gryczane i kwas chlebowy. A z kuchni białoruskiej pochodzi biały chłodnik oraz potrawy z kiszonych ogórków i kapusty. Karol przygotuje trzy dania inspirowane kuchnią Białegostoku. Pierwszą propozycją będą gołąbki z kiszonych liści kapusty z baraniną. Druga to kibiny, czyli pieczone pierożki z kruchego ciasta z wieprzowiną i rodzynkami. A trzecia propozycja to pieczone na kamieniu placki ziemniaczane ze słodkim twarogiem i owocami.

Opis (streszczenie): W tym odcinku Karol Okrasa rusza do Supraśla. To nieduże miasto, zwane też Perłą Puszczy Knyszyńskiej, słynie z organizowanych co roku Mistrzostw Świata w pieczeniu babki i kiszki ziemniaczanej. I choć trudno uwierzyć, że ziemniaki upowszechniły się na Podlasiu dopiero w XIX wieku, dziś nikt nie jest sobie w stanie bez nich wyobrazić tutejszej kuchni regionalnej. Co więcej te przysmaki łączyły w sobie różne tradycje kulinarne zamieszkującej Supraśl ludności. Mieszkali tu Niemcy ewangelicy, prawosławni Białorusini, katolicy Polacy oraz Żydzi. Choć różnili się narodowością i religią, łączyła ich kuchnia. Wszyscy oni jedli te proste potrawy z ziemniaków, oczywiście różniące się nieco w szczegółach. Karol odwiedzi zwyciężczynię pierwszych Mistrzostw Świata w pieczeniu babki i kiszki ziemniaczanej, pokaże widzom, jak powstaje kiszka ziemniaczana, a także zaprosi na krótką wycieczkę po Supraślu. Karol przygotuje także trzy dania. Pierwsza propozycja to wariacja na temat babki ziemniaczanej upieczonej na duszonej jagnięcinie. Druga to kiszka ziemniaczana z kaszą gryczaną i suszonymi pomidorami. A trzecia propozycja to babka ziemniaczana na słodko z jabłkami i cynamonem.

Opis (streszczenie): Tym razem Karol Okrasa rusza do pewnej winnicy w województwie lubelskim, położonej na południowym zboczu jednego ze wzgórz Roztocza. Ostatnio w naszym kraju powstało wiele winnic, które nawiązują do historycznego, polskiego dziedzictwa w tym zakresie. Bo choć winnice kojarzą nam się bardziej ze słoneczną Italią, Francją czy Hiszpanią, to także nad Wisłą przez wieki uprawiano winorośl. Winne krzewy przybyły do naszego kraju wraz z chrześcijaństwem, bo wino było niezbędne w liturgii, a import gotowego wina drogi i najeżony niebezpieczeństwami. Już od wczesnego średniowiecza pojawiają się zapiski o istnieniu winnic na naszych terenach. Ale tym razem Karol nie skupi się na, co wydawałoby się oczywistym, użyciu wina do gotowania, ale na kulinarnym spożytkowaniu liści winogron. Bo choć na przykład gołąbki zawinięte w winne liście kojarzą się nam z kuchnią turecką czy grecką, to istnieją dowody, że także staropolscy kucharze chętnie po nie sięgali. I dlatego w tym odcinku nasz kucharz pokaże, jak można wykorzystać liście, ocet czy rodzynki z polskich winogron do stworzenia niezwykłych potraw. Proponowane dania: 1/ kotlety mielone z orzeszkami w kiszonych liściach winogron i szaszłyk z marynowanej polędwicy wołowej z pieczoną sałatą rzymską; 2/smażony pstrąg z sosem na bazie winogronowej konfitury z proziakami pieczonymi na świeżych liściach winogron; 3/kurczak w warzywnym sosie z polskimi rodzynkami i orientalnymi przyprawami, podany na kiszonych liściach winorośli.

Opis (streszczenie): Tym razem Karol Okrasa wyruszy na Jurę Krakowsko-Częstochowską, w pobliże miejscowości Żarki. Wśród znawców kuchni regionalnej niezwykle ceniony jest tutejszy chleb tatarczuch, wypiekany z mąki gryczanej zwanej też tatarczaną. Tradycja wypieku tego pieczywa przekazywana jest w tych okolicach z pokolenia na pokolenie. Tatarczuch sprzedawany był od zawsze na wszelkiego rodzaju targach czy odpustach. Ten ciemny, lekko słodkawy chleb swą barwę i smak zawdzięcza właśnie mące gryczanej. Gryka, zwana też hreczką, pochodzi z Azji. Ponoć była uprawiana w rejonie Indii już 4 tysiące lat temu. Około XIV wieku pojawiła się na stołach Europejczyków, przywożona ze wschodu przez najeźdźców tatarskich i mongolskich, stąd też jedna z jej nazw - tatarka. Przyrządzana z gryki kasza ma wyrazisty smak, jest pełnowartościowa, bogata w cenne składniki i witaminy, a przy tym bezglutenowa, co czyni ją ważnym składnikiem w diecie osób cierpiących na celiakię. Najpopularniejszym produktem z gryki jest oczywiście kasza, ale coraz częściej na naszych stołach pojawiają się gryczane makarony czy różne rodzaje pieczywa. Aby wzbogacić paletę potraw z gryki, Karol przygotuje kilka ciekawych potraw. Pierwszą propozycją będzie zupa z kaszą gryczaną z selerem, marchewką i pieczarkami. Jako drugą zobaczymy placki z kaszy gryczanej i smażonych warzyw, podane ze smażoną na chrupiąco makrelą. A na koniec Karol pokaże, jak zrobić pyszne tosty z chleba gryczanego z serowym beszamelem, z zapieczonym serem, szynką i grzybami.

Opis (streszczenie): W tym odcinku Karol Okrasa zabiera widzów w Bieszczady, w dolinę Rabego. W kamienistym korycie Rabiańskiego Potoku rozłoży swoje stanowisko i przygotuje kilka ciekawych potraw, wzbogaconych smakiem dziko rosnących bieszczadzkich ziół. Te zioła dostarczy kucharzowi znajomy leśnik, Marcin Scelina, jeden z najlepszych znawców bieszczadzkich roślin. Od lat Bieszczady są ulubionym miejscem dla tych wszystkich, którzy kochają bezludne, leśne zakątki, biwakowanie na dziko czy własnoręczne przygotowanie posiłków w kociołku wiszącym nad ogniskiem. Oczywistym dodatkiem do takich potraw, opartych na przyniesionych w plecaku produktach, są leśne owoce czy grzyby. Karol pokaże, że również dziko rosnące zioła, dostępne na wyciągnięcie ręki, doskonale zastąpią kupione w sklepie przyprawy. Doprawienie przygotowanego nad żywym ogniem dania barszczem zwyczajnym, niezwykle powszechną w Bieszczadach miętą długolistną czy lebiodką zwaną też dzikim oregano, sprawi, że każda potrawa nabierze niezwykłego smaku i aromatu. A cóż ciekawego przygotuje kucharz w ognisku rozpalonym nad kamienistą, bieszczadzką rzeczką?1/ Zupa gulaszowa na gęsi wzbogacona aromatem barszczu zwyczajnego; 2/ Pieczone na patyku nad ogniem pstrągi podane ze smażonymi grzybami aromatyzowanymi lebiodką; 3/ Grzanka ze słodką pastą z twarogu i mięty długolistnej i słodkimi, bieszczadzkimi jeżynami.

Opis (streszczenie): W kolejnym odcinku Karol Okrasa zaprasza widzów na opowieść o roślinach strączkowych. Do czasu upowszechnienia się ziemniaka, na stołach naszych przodków królowały kasze i właśnie rośliny strączkowe, takie jak groch, bób czy soczewica. Mięso, wbrew legendom, pojawiało się dużo rzadziej. Po pierwsze było drogie i trudno dostępne, a po drugie nawet zamożni mięso jadali nieczęsto w wyniku rygorystycznego przestrzegania licznych postów. A dni postnych było ponad sto pięćdziesiąt w roku. Potem przyszła era ziemniaka, głównego składnika dzisiejszej polskiej kuchni regionalnej. Ale współczesna dietetyka wysoko ceni rośliny strączkowe. Zawierają one duże ilości białka, witamin i składników mineralnych. Warto po nie sięgać. Dlatego Karol pokaże, jak przygotować potrawy, które zazwyczaj kojarzą nam się z ziemniakami, właśnie ze strączkowych, a konkretnie z różnych gatunków fasoli. Będą smażone pyzy z fasolowego ciasta, potem gulasz cielęcy z fasolą białą i czarną, a także fasolowa sałatka wzorowana na powszechnie znanej sałatce ziemniaczanej.

Opis (streszczenie): W swojej kolejnej wyprawie kulinarnej Karol wyruszy na zielone łąki nad Wisłą do kwitnącego sadu. Kiedy kończy się zima, pola i lasy zielenieją, wszyscy mamy ochotę, aby także nasze talerze były jak najbardziej zielone. Co ważne, Karol pokaże widzom nowe ekologiczne nowalijki, które zaczęły pojawiać się na rynku. Ekologiczne, czyli uprawiane bez nawozów sztucznych i chemicznych środków ochrony roślin, zielone roślinki są ciekawą propozycją na nasz stół. Kolejną ciekawostką jest fakt, że producenci takich ziół, warzyw i owoców czynią starania, aby także opakowania takich produktów były w pełni biodegradowalne, czyli żeby nie zanieczyszczały środowiska. Opowieść o tych wszystkich nowościach w produkcji żywności ekologicznej będzie tylko tłem do przygotowania przez Karola ciekawych potraw. Karol zaprezentuje trzy propozycje. 1/ Kurczak z młodą botwinką; 2/ Ryba w zielonym sosie; 3/ Wiosenna zupa, pełna kolorowych warzyw i nowalijek.

Opis (streszczenie): Karol Okrasa wyrusza na Jurę Krakowsko - Częstochowską, aby przygotować jedną z lokalnych specjalności, czyli serulę. Pod tą nieco dziwną nazwą kryje się smaczna, kwaśna zupa, podobna do żurku. Seruli nie zakwasza się ukiszoną mąką jak żuru, lecz maślanką. W dawnej, biednej, kuchni nic nie mogło się zmarnować, dlatego maślanka, która stanowi produkt uboczny ze zmaślania, czyli ubijania na masło śmietany, zawsze była wykorzystywana. Ta kwaskowata ciecz, pozostająca po oddzieleniu się cząstek tłuszczu z pasteryzowanej, ukwaszonej śmietany, ma przyjemny, orzeźwiający, śmietankowo - orzechowy smak. Znakomicie nadaje się do tworzenia niezwykłych zup i sosów, co nasz kucharz skwapliwie wykorzysta, przygotowując trzy propozycje z udziałem maślanki. 1/ Zupa wzorowana na seruli, ale z dodatkiem boczku i wędzonych ziemniaków; 2/ Pieczona w cieście francuskim z grzybami wieprzowa polędwiczka podana z sosem z maślanki i szczypiorkowej oliwy; 3/ Smażony miętus z maślankowo - szczypiorkowym majonezem.

Opis (streszczenie): Tym razem Karol Okrasa wyrusza do starego sadu jabłkowego we wsi Antolka położonej w malowniczej części Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Dziś nowoczesne sady jabłkowe to szpalery równiutkich jabłonek, umożliwiających łatwą, zmechanizowana uprawę i zbiór owoców. Odmian też nie jest zbyt wiele, zaledwie kilka, wszystko po to, by konsument na półce sklepowej znalazł równo wybarwione jabłuszka, wszystkie w podobnym rozmiarze. Dawne sady wyglądały zupełnie inaczej. Sadzono wiele odmian jabłek, bo chodziło o to, by jedne owocowały wcześniej, inne później, bo głównym problemem było przechowanie owoców w stanie świeżym. Obecnie ten problem rozwiązują nowoczesne przechowalnie, gdzie w zmodyfikowanej atmosferze i niskiej temperaturze jabłka zachowują świeżość aż do następnego lata. Stare sady dziczeją, a dawne odmiany jabłek opadają i marnują się, bo nikt ich nie zbiera. Karol pokaże, że jabłka ze starego sadu, choć nie mają pięknego wyglądu, to ich smak i aromat jest niezwykły. Warto sięgać po takie zapomniane czy niechciane owoce, tworząc z nich niezwykłe potrawy. Propozycje dań: 1/ Zupa ze starych jabłek aromatyzowana mlekiem kokosowym, przyprawiona chrupiącym boczkiem i natką pietruszki; 2/ Łosoś pacyficzny marynowany w sfermentowanych jabłkach; 3/ Szarlotka z kruszonką i pestkami słonecznika pod wędzoną nad ogniskiem bezą.

Opis (streszczenie): Tym razem Karol Okrasa zabierze widzów do Kruszynian na Podlasiu. To jeden z ostatnich rejonów, gdzie do dziś żyją polscy Tatarzy. Znajduje się tu meczet i cmentarz muzułmański uznane jako pomnik historii Polski. Bo Tatarzy są w Kruszynianach od ponad 300 lat, od czasów panowania króla Jana III Sobieskiego. Od tego momentu wzięli udział we wszystkich wojnach, dzielnie broniąc Rzeczpospolitej. I choć żenili się z Polkami, wiernie trzymali się swej wiary i tradycji kulinarnych. Jak sami mówią: "Tatar może sobie wziąć za żonę Polkę katoliczkę, to jest jeden warunek - musi ona umieć przyrządzić tatarskie kołduny". A jakie ciekawe przysmaki można znaleźć w tatarskim kociołku? O tym opowie Karol Okrasa. Karol zaprezentuje trzy propozycje, inspirowane tatarską kuchnią: 1/ Baranina duszona z kiszoną kapustą; 2/ Tatarskie kołduny, oczywiście w wedle złamanego przez Karola przepisu. 3/ Tatarska zapiekanka.

Opis (streszczenie): Tym razem Karol Okrasa wyruszy na Lubelszczyznę, w okolice Nałęczowa i Kazimierza Dolnego nad Wisłą. Na tutejszych malowniczych wzgórzach rozciągają się plantacje, na których o tej porze roku zbiera się niezwykłe, jesienne maliny. Choć te wspaniałe, delikatne i aromatyczne owoce kojarzą nam się raczej z pełnią lata, to okazuje się, że uprawia się u nas takie odmiany, które owocują aż do późnej jesieni, a konkretnie do pierwszych przymrozków. Dzięki temu można rozkoszować się smakiem świeżutkich malin bardzo długo. Zatem późna jesień to nie tylko czas, jak każe stereotyp, na gorącą herbatkę z sokiem malinowym czy malinową konfiturą, ale także potrawy ze świeżymi, jesiennymi malinami. Lubelszczyzna malinami stoi, bo stąd pochodzi prawie 70 procent całej krajowej produkcji tego owocu. A z roczną produkcją dochodzącą do 130 tysięcy ton, nasz kraj jest prawdziwą światową potęgą. To niezwykła gratka dla kucharza zbierać z krzaczka maliny, a później przyrządzać z nimi rozmaite potrawy i Karol postanowił wykorzystać taką okazję. Jakie danie przygotuje nasz kucharz? W menu: 1/ śniadaniowe placuszki na kwaśnym mleku z marynowanymi w syropie sosnowym malinami; 2/ królik duszony w maśle z malinowym sosem i grzybami.

Opis (streszczenie): Karol Okrasa rusza do opactwa cysterskiego w Wąchocku. Wielu z nas słyszało zapewne dowcipy o sołtysie z Wąchocka. Ale mniej znany jest fakt, że w Wąchocku znajduje się pochodzący z końca XII wieku cysterski klasztor. Cystersi zakładali sady, warzywniki, stawy rybne, uprawiali zioła, hodowali bydło i trzodę chlewną, budowali młyny, kuźnie wodne, browary. To cystersi rozpoczęli w Polsce hodowlę karpia już ponad 800 lat temu. To także cystersi w pobliskich Starachowicach stworzyli prężnie działający ośrodek zajmujący się wytopem żelaza z okolicznych rud. Warto zatem zajrzeć pracowitym mnichom do garnka, bo w dziedzinie kulinarnej również wiele zawdzięczamy cystersom. Karol przygotuje trzy potrawy inspirowane klasztorną kuchnią.

Opis (streszczenie): W tym odcinku Karol Okrasa zaprasza widzów do zachodniej części województwa lubelskiego. Znajduje się tu największe w Europie skupisko wąwozów lessowych. Wyglądają one bajkowo, zwłaszcza jesienią, otulone kolorowymi drzewami. Kucharz proponuje jednak nie atrakcje turystyczne, tylko kulinarne. Skoro jesień, to oczywiście będą ziemniaki. Zrobiły one w kuchni polskiej największą i najbardziej oszałamiającą karierę. Są dziś tak powszechne, że wciąż większość z nas nie zdaje sobie sprawy z faktu, że na polski stół powszechnie trafiły dopiero w XIX wieku. Wcześniej nie były znane. A dziś to przecież ziemniaki są podstawą każdej polskiej kuchni regionalnej. Dawniej naszym przodkom wystarczały ziemniaczki z kwaśnym mlekiem i łyżką omasty, my wolimy bardziej wyrafinowane dania. I choć ziemniak króluje w polskiej kuchni od niecałych dwustu lat, to przecież powstały z niego już nawet nie setki, a tysiące potraw. W programie Karol dołoży do tego ogromnego zbioru kolejne trzy przepisy i nie jest to jego ostatnie słowo. Propozycje dań: 1/ Polędwiczka wieprzowa z podgrzybkami podana z placuszkami z ziemniaków i sera. 2/ Chrupiące placki ziemniaczane z bakłażanem i kapustą podane z sosem z maślaków. 3/ Ziemniaczana sałatka ze śledziem z wędzonym sosem.

Opis (streszczenie): W czasie swojej kolejnej wyprawy kulinarnej Karol opowie o zimnym sosie, znanym nam wszystkim jako dodatek do sałatki warzywnej czy jaj na twardo. To oczywiście majonez. Stworzony na bazie oliwy bądź oleju z dodatkiem żółtek jaj i octu, sos ten pochodzi z rejonu Morza Śródziemnego. Niektórzy historię jego powstania wiążą ze stolicą wyspy Minorki - miastem Mahón. Kiedy w połowie XVIII wieku Francuzi odbili wyspę z rąk Brytyjczyków, podczas festynu na ich cześć mieszkańcy przygotowali specjalny sos nazwany salsa mahonesa, zrobiony właśnie z żółtek, oliwy i octu. Inne legendy wiążą majonez z rywalizacją francuskich rodów Walezjuszów i Gwizjuszy. Jedno wiadomo, majonez stał się jednym z ulubionych zimnych sosów kuchni francuskiej, a w Polsce znany jest na pewno od 200 lat. Znana autorka książek kulinarnych wydawanych w drugiej połowie XIX wieku, Lucyna Ćwierczakiewiczowa podaje wiele przepisów na potrawy z majonezem. A pierwszy polski majonez na półki sklepowe trafił 60 lat temu z wytwórni spółdzielczej w Kielcach. Karol przygotuje trzy różne dania: jedno mięsne, drugie rybne, a trzecie wegetariańskie, do których zaproponuje ciekawe, kolorowe sosy stworzone na bazie majonezu.

Opis (streszczenie): W kolejnym odcinku Karol Okrasa zaprasza widzów na spotkanie z rokitnikiem. Odwiedzający bałtyckie plaże na pewno pamiętają krzaki rokitnika porastające nadmorskie wydmy. Łatwo je było poznać po charakterystycznych srebrzystych listkach i jaskrawopomarańczowych jagodach. Przez całe lata plażowicze ciągnący nad morze nie zdawali sobie sprawy z faktu, iż mijają wyjątkowy skarb kulinarny. Dziś szczęśliwie to się zmienia, rokitnik wraca do łask i na nasze talerze. Rokitnik jako roślina jadalna i lecznicza został opisany już w VIII wieku naszej ery w podręczniku medycyny tybetańskiej. A polscy zesłańcy na Syberię właśnie rokitnikiem leczyli szkorbut i inne schorzenia. Dlatego często nazywano go "złotem Syberii". Bo maleńki owoc rokitnika to prawdziwa skarbnica wszelkich niezwykle cennych substancji odżywczych. W skład rokitnika wchodzi prawie 5% białka oraz duża ilość witaminy C. To właśnie dlatego są one stosowane do uzupełnienia soków, konfitur czy napojów w witaminę C. W rokitniku znajdziemy również wapń, żelazo, magnez, potas, fosfor, cynk, miedź, mangan, niacynę, ryboflawinę, witaminę B6, kwas pantotenowy, witaminę B12, witaminę A i witaminę E, a także dużą ilość flawonoidów i antyoksydantów. Jest to prawdziwy, tak modny w dzisiejszej dietetyce tzw. superfood, czyli produkt odżywczy o wielkiej ilości prozdrowotnych składników. Co ciekawe, witamina C zawarta w rokitniku dobrze znosi obróbkę cieplną, tak więc gotowane potrawy zawierają jej sporą ilość. A jakie propozycje przygotuje nasz kucharz z tymi pomarańczowymi jagodami? 1/ Polędwiczki z kurczaka w sosie słodko - kwaśnym z rokitnikiem; 2/ Smażony okoń morski z sosem z rokitnika; 3/ Smażony ser camembert z kwaśna konfiturą z rokitnika.

Opis (streszczenie): W tym odcinku Karol Okrasa zaprasza widzów na kulinarną opowieść o zapomnianym pasternaku. Prawie każdy zna rymowankę Figa z makiem, z pasternakiem. Mówi się tak, żeby dać komuś do zrozumienia, że czegoś się nie da zrobić lub że czegoś się za żadne skarby świata nie zrobi. I choć wiele osób wie, co to jest figa, to już niewielu wie, że pasternak to warzywo. To krewny selera, choć z wyglądu przypomina korzeń pietruszki. Jest smaczny, aromatyczny i słodki, przy tym zdrowy, bo bogaty w potas i fosfor. Niestety, dziś rzadko jest spotykany w sprzedaży. Był jadany w Polsce od dawien dawna, bo rósł dziko, był pospolitą, a przy tym pożywną rośliną. Znany był już starożytnym Rzymianom, a od XVI wieku znajdziemy w krajowych źródłach liczne receptury z użyciem pasternaku. Sama nazwa to od łacińskiego słowa pastinaca, pochodzącego od pastinum oznaczającego motykę. W krajach anglosaskich, w Niemczech i Francji ciągle jest jadany, może więc powróci na polskie stoły. Karol Okrasa zaprezentuje widzom ciekawe potrawy z użyciem tego warzywa. 1/ Placki z pasternaku z wędzonym węgorzem; 2/ Wołowy gulasz z kapustą kiszoną i pasternakiem; 3/ Pieczony pasternak z sosem z fig i maku.

Opis (streszczenie): W kolejnym odcinku Karol Okrasa opowie o mięczakach na polskim stole. Choć zazwyczaj polską kuchnię przeciętny Polak kojarzy z bigosem, pierogami czy schabowym, to jednak już w pierwszej polskiej książce kulinarnej z XVII wieku więcej znajdziemy przepisów na ślimaki niż na tak popularną dziś wieprzowinę. A dla polskich królów Augusta II Mocnego i jego syna Augusta III świeże ostrygi sprowadzano wozami do Warszawy znad Morza Północnego. Ostrygami zajadał się też książę poetów biskup Ignacy Krasicki. Były więc mięczaki na polskich stołach, zwłaszcza zamożnych od dawna. Ale nawet prosty lud w chwilach głodu sięgał po małże z naszych rzek i jezior. A od czego dziś najłatwiej rozpocząć kulinarną przygodę z mięczakami? Pewnie od popularnych w naszych sklepach omułków jadalnych znanych też jako mule. Omułek jadalny jest gatunkiem małża. Ze świeżych omułków Karol przygotuje ciekawe potrawy inspirowane polskimi smakami. Będą mule w sosie z ogórkami kiszonymi, mule w polskim cydrze, a nawet w sosie grzybowym z kluseczkami śląskimi. Jak będą wyglądać takie dania? Zobaczymy w programie.

Opis (streszczenie): W tym odcinku Karol Okrasa zaprasza widzów na dania z polskiej kaszanki. Amatorów tego specjału jest w naszym kraju wielu, czy to smażonej na patelni z cebulą, czy smakowicie przypieczonej na grillu. Samo gotowanie odbędzie się nad brzegiem morza. Można by zapytać, cóż wspólnego ma kaszanka z morzem? Otóż zapewne każdy Polak pamięta ten fragment naszego hymnu narodowego: Jak Czarniecki do Poznania po szwedzkim zaborze, dla ojczyzny ratowania wrócim się przez morze. Otóż to, kiedy w roku 1658 hetman Stefan Czarniecki wyprawił się za morze do Danii, towarzyszący mu żołnierz Jan Chryzostom Pasek, tak opisał w swoich Pamiętnikach pewną dziwną potrawę: "Wołu, wieprza albo barana kiedy zabiją, to najmniejszej krople krwie nie zepsują, ale ją wytoczą w naczynie; namieszawszy w to krup jęczmiennych albo tatarczanych to tym kiszki owego bydlęcia nadzieją, razem w kotle uwarzą i osnują to wieńcem na wielkiej misie i tak to na stole stawiają przy każdom obiedzie i jedzą za wielki specyjał. Polakom tego jeść nie godzi, boby nam psi nieprzyjaciołmi byli, gdyż to ich potrawa". Jak widać z tego cytatu imć pan Pasek w połowie XVII wieku ulubionego przysmaku dzisiejszych Polaków w ogóle nie znał. Do Polski kaszanka trafiła później, prawdopodobnie z Niemiec przez Śląsk. I zawojowała nasze stoły, bo dziś trudno sobie wyobrazić letniego grilla bez tego czarnego, kulinarnego złota. A cóż można wyczarować z kaszanki oprócz smażenia z cebulką lub grillowania? To zadanie w sam raz dla Karola Okrasy. Prezentowane dania: 1/ krokiety z kaszanki z kozim serem; 2/małe filety z sandacza z pikantną kaszanką i gruszką; 3/ ziemniaczane placuszki z nadzieniem z kaszanki i kaczki.